Vragen inbreuk auteursrecht

U heeft beeldmateriaal gebruikt op uw website dat uitsluitend verkocht wordt door een stockfotobureau of een fotograaf. De fotograaf heeft het exclusieve exploitatierecht danwel heeft hij dit bij een stockfotobureau neergelegd. Zover wij weten heeft u de afbeelding niet gekocht via de fotograaf dan wel een stockfotobureau. Daarom moet u alsnog een vergoeding betalen.

De vergoeding dient ter compensatie voor het werk van de fotograaf, voor de schade door onrechtmatig gebruik, en ter preventie van herhaalde of intentionele inbreukpleging. De fotograaf kan schade geleden hebben door het onrechtmatige gebruik van het beeldmateriaal op uw website. Beeldmateriaal op uw server is vindbaar door alle zoekmachines (waaronder Google), maar ook door geavanceerde zoekapparatuur van grotere ondernemingen. Het beeldmateriaal op uw website heeft het licentietype ‘Rights Managed’: dit soort afbeeldingen worden onder strikte voorwaarden verhuurd om de exclusiviteit te waarborgen. Kopers zijn veelal grotere ondernemingen als media of reclamebureaus. Als blijkt dat zoekmachines de desbetreffende foto weergeven, vinden zulke ondernemingen deze dikwijls niet interessant meer voor een originele aankoop. De fotograaf verliest hierdoor inkomsten. Dit geldt ook voor foto’s die later bewerkt zijn.

Alle afbeeldingen op het internet hebben een type auteursrecht: het recht van de fotograaf om te bepalen onder welke voorwaarden deze gebruikt mogen worden, de gebruiksvoorwaarden. Op iedere mogelijke foto rust hierdoor mogelijk een licentie. De koper van een licentievergunning mag, in overeenstemming met de gebruiksvoorwaarden, bepalen hoe de afbeelding door zijn medium wordt weergegeven; bijvoorbeeld zonder waarmerk of naam van de fotograaf. Het vermelden van bijvoorbeeld de fotografennaam is een dienst (aan een potentiële geïnteresseerde koper), maar geen vereiste. Vaak is onduidelijk wie de oorspronkelijke maker of eigenaar is. In die gevallen kunnen afbeeldingen maar beter niet gebruikt worden. Indien afbeeldingen waar licenties op rusten gebruikt worden zonder aanschaf van deze licenties, is sprake van diefstal. Hetzelfde geldt voor het gebruik van elk ander product zonder (indirecte) instemming van de eigenaar. Met een licentievergunning toont de gebruiker aan, dat hij de afbeelding gebruikt in overeenstemming met de gebruiksvoorwaarden van de maker of van de beeldbank die de maker vertegenwoordigt. Volgens (inter)nationale wetgeving is het noodzakelijk om de auteursrechten van beeldmateriaal te achterhalen, alvorens beeldmateriaal te gebruiken. Zoekmachines als Google vermelden bij een zoekpoging naar afbeeldingen daarom altijd de tekst: “de afbeeldingen kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn” (rechtsonder). Wilt u de garantie hebben dat een afbeelding rechtenvrij is, dan kunt u deze ofwel zelf (laten) maken ofwel downloaden van legitieme beeldbanken.

Het geven van een waarschuwing is juridisch niet vereist en bovendien niet afdoende gebleken om inbreukpleging te bestrijden. De morele regel dat een product niet gebruikt mag worden zonder (indirecte) instemming van de eigenaar, wordt in nationale en internationale wetgeving als vanzelfsprekend beschouwd. De verantwoordelijkheid ligt bij de internetgebruiker om de inbreuk niet te plegen. Niet bij de eigenaar om daartegen te waarschuwen.
Een stockfotobureau als Getty Images beheert bijvoorbeeld ruim tachtig miljoen afbeeldingen. Het is, voorstelbaar, ondoenlijk gebleken om iedere inbreukpleger meteen na de inbreuk te waarschuwen. Bovendien heeft inbreukpleging niet bestreden kunnen worden met enkel waarschuwingen om afbeeldingen direct van de server te verwijderen. Deze waarschuwingen zijn zelden genoeg serieus genomen. De fotograaf heeft (ook al zou de afbeelding een dag gebruikt zijn) recht op een compensatie voor het gebruik van zijn werk. De compensatie staat redelijkerwijs in verhouding met het gebruik van zijn werk

Dat maakt niet uit. U heeft er gebruik van gemaakt en dat is al voldoende. De gereproduceerde afbeelding had immers niet tot stand kunnen komen zonder het origineel.

Op alle foto’s rusten auteursrechten, maar foto’s hebben verschillende licentietypes. Er zijn gratis stockfoto’s, ‘Royalty Free’-afbeeldingen en ‘Rights Managed’-afbeeldingen. Wellicht koopt u doorgaans afbeeldingen met het licentietype ‘Royalty Free’ (RF). Afbeeldingen met dit licentietype kosten doorgaans enkele tientjes. Na aanschaf staat het u vrij om de RF-afbeelding voor allerlei doeleinden te gebruiken. U mag de afbeelding alleen niet doorverkopen. ‘Rights Managed’-afbeeldingen (RM) worden niet verkocht maar verhuurd. De huurprijs wordt bepaald door het formaat en het gebruik van de afbeelding. Het gebruik hangt samen met de publicatielocatie (bijv. op de homepage of secundaire pagina, op 1 of 2 pagina’s) en de publicatieduur (bijv. 3 maanden). De kopers zijn veelal grote ondernemingen, zoals media (bladen met een grote oplage) of reclamebureaus. Met de aanschaf van een RM-licentievergunning investeren zij in exclusiviteit: het exclusieve gebruik binnen een bepaald interessegebied of bepaalde branche. Potentiële kopers gaan na of de afbeelding via zoekmachines als Google te traceren valt. Kopers vragen op wie in het verleden de afbeelding gebruikt heeft. Hiermee wordt beoogd te voorkomen dat, bijvoorbeeld, twee concurrenten een reclamecampagne starten met dezelfde afbeelding. Is de afbeelding vaak verkocht of met zoekmachines (als Google) te traceren, dan verzwakt de interesse om de afbeelding aan te schaffen. Een reclamebureau selecteert geen bekende afbeelding voor een landelijke campagne. Een magazine met foto’s die op meerdere plekken gezien kunnen worden, wordt minder graag gekocht.
Meer informatie over licentiemodellen vindt u bijvoorbeeld op deze Nederlandstalige website.

Er kunnen twee oorzaken zijn waardoor dezelfde afbeelding op een of meerdere websites staat: de afbeelding is aangekocht met een geldige licentievergunning, of de afbeelding wordt onrechtmatig gebruikt. In beide gevallen pleegt u inbreuk op het auteursrecht van de fotograaf doordat u de afbeelding zonder licentievergunning op uw eigen website heeft overgenomen. Een inbreukpleger moet natuurlijk ook een schadevergoeding betalen voor beeldmateriaal dat op meerdere websites onrechtmatig gebruikt wordt. Wijdverbreid onrechtmatig gebruik rechtvaardigt noch de inbreukpleging in zichzelf, noch het verlagen van de kostprijs voor een legitieme licentie. In het geval afbeeldingen met licentievergunningen onrechtmatig verspreid zouden mogen worden doordat zij nou eenmaal online staan, zouden weinig fotografen en andere kunstenaars hun werk blijven doen. De inbreuk doet geenszins af aan het recht van de fotograaf voor een marktconforme compensatie voor het gebruik van zijn werk.

De vergoeding dient ter compensatie voor het werk van de fotograaf, voor de eventuele schade door onrechtmatig gebruik, en ter preventie van herhaalde of intentionele inbreukpleging. Voor de hoogte van de vergoeding wordt aangeknoopt bij de licentiewaarde over de gebruiksperiode, in de rechtspraak veelal te verhogen met een opslag, alsmede met de kosten voor het opsporen van de inbreuk en juridische bijstand.

Mogelijk heeft een webbouwer, werknemer, stagiair of andere onderneming de afbeelding aangeleverd dan wel geplaatst. Toch bent u, als eigenaar van uw onderneming, verantwoordelijk voor de verschijning van de afbeelding op uw website of server. En daarmee voor de eventuele inbreuk. In het geval het beeldmateriaal is geplaatst door een derde, adviseren wij u om bij diegene na te gaan of ook uw onderneming voor de afbeelding gelicensieerd is. Mocht dit zo zijn, dan ontvangen we graag de nota en de onderliggende stukken, zodat wij dit kunnen verifiëren. Als er geen licentie is, moet de vergoeding eerst door u betaald worden. Mogelijk kunt u, vervolgens, het bedrag op een derde verhalen.

U kunt dan een e-mail sturen met uw afbeeldingslicentienummer (meestal te vinden op de factuur die u heeft gekregen) naar copyright@millerreybrighton.com

Op de website van het stockfotobureau, kunt u veelal zelf verifiëren dat het exclusieve exploitatierecht van de desbetreffende foto bij het stockfotobureau ligt, en dat het stockfotobureau de fotograaf vertegenwoordigt. Normaliter staat bij de foto de naam van de fotograaf of fotografengroep, het auteursrecht (‘rights managed’) en de gebruiksvoorwaarden. Het stockfotobureau volstaat in deze bewijslastvoering mede op grond van artikel 4 van de Auteurswet. (Auteurswetsartikel 4, lid 1: ‘Behoudens bewijs van het tegendeel wordt voor den maker gehouden hij die op of in het werk als zoodanig is aangeduid, of bij gebreke van zulk eene aanduiding, degene, die bij de openbaarmaking van het werk als maker daarvan is bekend gemaakt door hem, die het openbaar maakt’). Overigens verleent het stockfotobureau de inbreukpleger, na betaling van de schadevergoeding, normaliter finale kwijting en vrijwaring van aansprakelijkheid jegens derden voor de afbeeldingen in dit dossier. Ook hieruit blijkt dat de fotograaf het exclusieve exploitatierecht voor de afbeeldingen bij het stockfotobureau heeft neergelegd.

Facturen ontvangt u alleen bij geleverde diensten. Aangezien het hier een schadevergoeding betreft is een bewijs van betaling genoeg. U kunt onze orginele brief, samen met een printafdruk van het betaalscherm, en onze schriftelijke bevestiging dat uw dossier gesloten, inboeken bij uw administratie als schadevergoeding.

Na betaling ontvangt u een bevestiging dat uw dossier betaling voldaan en dossier gesloten is, samen met de finale kwijting en vrijwaring voor derden.