Als je op internet een foto zoekt voor je website heb je een enorme keuze. Het grote aanbod brengt sommige mensen op het idee dat al die foto’s gratis en onbeperkt gebruikt mogen worden maar op de meeste foto’s rust nog een auteursrecht en daarom moet je voor het gebruik van die foto’s betalen en/of zijn de gebruiksmogelijkheden aan beperkingen onderhevig. Om schadeclaims wegens onwettig gebruik te voorkomen is het dus aan te bevelen om je in deze materie te verdiepen voordat je een foto die je op het internet hebt gevonden op je website plaatst.
Hoe vind je op een verantwoorde wijze een foto op het internet?
In dit artikel komen de licenties van Stockfotobureaus en de Creative Commons licenties aan de orde.
STOCKFOTOBUREAUS
Je kunt gebruik maken van een Stockfotobureau zoals bijvoorbeeld Getty Images, Stockphoto en Beeldbank. Een stockfotobureau treedt op voor een aantal fotografen die hun foto’s bij zo’n beeldbank hebben ondergebracht. Zij bieden namens de fotografen zogenaamde licenties, recht op gebruik, van een foto aan.
De klant kan kiezen uit twee soorten licenties:
1. Royalty free
2. Rights managed
1. Royalty free
Het woord “free” in de benaming van deze licentie betekent niet dat de foto gratis is maar verwijst naar het feit dat je niet elke keer dat je de foto ergens voor gaat gebruiken weer opnieuw moet betalen. Je koopt dus een royalty free licentie door eenmalig een bedrag te betalen en dan mag je in principe de foto zo vaak gebruiken als je wilt. Je bent echter geen eigenaar van de foto dus meestal gelden voor royalty free licenties de volgende voorwaarden:
- Je mag de licentie niet aan een ander overdragen: als je bijvoorbeeld je website verkoopt en daarop staat een foto met een royalty free licentie dan zal de nieuwe eigenaar zelf een licentie voor de foto moeten kopen. De licentie is dus gebonden aan de persoon die hem heeft gekocht.
- Een royalty free licentie is nooit exclusief, dat wil zeggen dat ook anderen dezelfde licentie kunnen aanschaffen. De fotograaf mag de foto onbeperkt aan iedereen verkopen. Wil je dus echt een exclusieve foto dan kun je beter een “rights managed” licentie kopen.
- Je mag de licentie zolang gebruiken als je wilt. Let echter wel op wat het licentiecontract hierover zegt.
- Je mag de licentie overal ter wereld gebruiken.
- Printen is in principe toegestaan maar meestal wel aan een limiet (de printrun) gebonden. Boven de limiet moet dan extra betaald worden.
Voor de precieze voorwaarden moet u natuurlijk uw eigen contract goed lezen.
2. Rights managed licenses
Deze licentie is specifiek gericht op het gebruik dat de koper van de licentie wil maken. Elk recht op gebruik van de foto wordt apart vastgelegd. Zaken die worden vastgelegd zijn bijvoorbeeld:
- Hoe wordt de foto gebruikt? Voor reclame? Voor de overheid?
- Wanneer wordt de foto gebruikt?
- Waar wordt de foto gebruikt?
- Welke resolutie heeft de foto?
- Hoe groot is de foto?
- Hoe exclusief is de foto? Je kunt kiezen voor totale exclusiviteit, maar ook voor exclusiviteit in een bepaalde regio
- Hoe groot is de print run?
In deze licentie is de prijs dus afhankelijk van het gebruik dat ervan wordt gemaakt. In de praktijk zijn rights managed foto’s van een betere kwaliteit dan de royalty free foto’s, ze zijn daarom meestal duurder dan royalty free foto’s. Als je wilt dat een foto beeldbepalend is voor je bedrijf, dan kun je beter voor een rights managed foto kiezen want royalty free foto’s of foto’s uit het publieke domein kan je bij elke concurrent tegenkomen.
Voor de rights limited licentie geldt dat de koper gebruiksrechten heeft gekocht die nauwkeurig in de licentieovereenkomst vermeld staan. Buiten de afgesproken rechten zijn er geen rechten. De rechten zijn niet overdraagbaar want net als bij de royalty free licentie ben je geen eigenaar van de foto.
CREATIVE COMMONS LICENTIES
Deze licenties zijn gratis maar als je er gebruik van maakt, moet je de licentie erbij vermelden.
Er zijn 6 standaardlicenties samengesteld uit de volgende basiscomponenten:
1. naamsvermelding: deze licentie staat kopiëren, distribueren, commercieel gebruik, vertonen en bewerken toe op voorwaarde dat de naam van de maker wordt genoemd.
2. niet-commercieel: al het bovengenoemde, maar geen commercieel gebruik
3. geen afgeleide werken: bewerken mag niet, de rest van de punten bij 1 wel.
4. gelijkdelen: als je het originele materiaal bewerkt, dan moet je het nieuwe product onder dezelfde licentie vrijgeven als het origineel.
De zes Creative Commons-licenties
bron: www.creativecommons.nl
Let erop dat je bij het gebruik van deze licenties geen auteursrecht hebt (behalve als je het origineel bewerkt hebt, dan ontstaat er een nieuw auteursrecht dat echter altijd onder dezelfde licentie moet worden vrijgegeven als het origineel). Een foto verkopen kan dus niet.